Tag Archief van: slaapproblemen kind

Waarom is slapen voor je kindje zo belangrijk?

Waarom is slapen voor je kindje zo belangrijk?

Slapen is voor je baby of kind net zo belangrijk (misschien nog wel belangrijker) als goed eten, want voldoende slaap zorgt onder andere voor de ontwikkeling van de hersenen. Waar eten het lichaam voedt om te kunnen groeien, zorgt voldoende slaap voor de groei van het lichaam en ontwikkeling van de hersenen. Wist je dat het babybrein bij geboorte ongeveer 25% is van het volwassen brein en in het eerste half jaar het wel twee keer zo groot wordt. Die groei gebeurt voornamelijk in de slaap.

Wanneer de nachtrust van kinderen dus chronisch verstoord wordt, groeien ze minder snel, vertraagt de ontwikkeling, zijn ze emotioneel instabieler en gaan de leerprestaties achteruit. Ofwel op alle gebieden komt er niet uit wat erin zit!

Wat gebeurt er tijdens de slaap.

Tijdens de actieve slaapfase maakt je kindje groeihormonen aan. Dit groeihormoon zorgt ervoor dat beschadigde cellen worden hersteld en nieuwe cellen worden aangemaakt, ofwel je kindje wordt daadwerkelijk groter. Een kindje dat structureel te weinig slaap krijgt kan dan ook een groeiachterstand ontwikkelen.

In de diepe slaap vindt de hersenontwikkeling plaats. Wanneer je slaapt herstellen je lichaam en geest zich van alle indrukken die ze op een dag hebben opgedaan. Lichaam en geest laden zich zo weer op voor een nieuwe dag.  Het is dus belangrijk dat je baby beide slaapfases doorloopt en je je baby niet wakker maakt en hiermee de slaapcyclus verstoord.

 

Mogelijke negatieve gevolgen van te weinig slaap.

  • De kans op overgewicht wordt groter.
  • Ongelukjes ontstaan door een verminderd concentratievermogen.
  • Kinderen vertonen mogelijk prikkelbaarder gedrag, alhoewel veel kinderen die slaap tekort komen vaak heel vrolijk en energiek zijn/lijken.
  • Bij een tekort aan slaap is het risico op verkoudheid 3x groter.
  • Je algehele weerstand wordt minder goed.
  • Het onthouden van dingen is lastiger wanneer je oververmoeid bent.
  • Het concentratievermogen neemt af.

’s Nachts slapen is voor je baby of kind dus heel belangrijk, maar helaas niet voor iedereen vanzelfsprekend. Er zijn ontzettend veel dingen die de nachtrust kunnen beïnvloeden, zoals een medische aandoening als apneu (vaak i.c.m. overgewicht), emotionele spanningen en verkeerd aangeleerd slaapgedrag.

Tips om je kind te helpen beter te slapen.

  • Regelmaat, rust en reinheid, ofwel de 3 ‘R’en. Laat je kind elke dag op dezelfde tijd naar bed gaan en opstaan, ook in het weekend.
  • Houdt rekening met de natuurlijke bedtijd van je kind.
  • Laat je kindje geen dutje doen ná schooltijd, want hierdoor verschuift het slaapritme.
  • Extra bewegen en vooral buitenspelen zorgt voor een diepere slaap.
  • Een rustig en vooral vast bedtijdritueel helpt bij het makkelijker in slaap vallen.
  • Neem voor het slapen gaan samen nog even de dag door.
  • Een glas warme melk met honing doet nog steeds wonderen.
  • Zorg voor een donkere slaapkamer die niet te warm of te koud is.
  • Geen schermtijd tot 2 uur voor het slapen gaan en geen tv één uur voor het slapen gaan.
  • Zoek hulp als de slaapproblemen niet overgaan. Een huisarts, consultatiebureau of slaapcoach kan afhankelijk van de problemen de oplossing bieden.

 

ADHD en slaaptekort

Kinderen met ADHD kunnen door slecht slapen overdag en ’s nachts nog drukker worden. Doordat ze overdag hyperactief zijn hebben ze in de nacht moeite met slapen, waardoor ze in een negatieve spiraal terecht komen. Andersom krijgen kinderen soms ten onrechte het stempel ADHD omdat ze druk zijn, maar in werkelijkheid is het slechte slapen van deze kinderen de oorzaak van het drukke gedrag.

 

Nuttige links

 

Hoeveel uur slaap heeft je kindje ongeveer nodig?

Help je baby jonger dan 6 maanden slapen

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (NBKSC)

Slaapregressie bij je baby of kind

Slaapregressie bij je baby of kind

Slaapregressie, wanneer je baby of kind (ineens) slecht slaapt en je gaat zoeken op internet kom je al snel terecht op de term ‘slaapregressie’. Wat is dat nu een slaapregressie, wat doe je eraan en wanneer komen ze voor?

 

Wat is slaapregressie?

Een slaapregressie bij je baby of kind is een periode van meestal 2-6 weken waarin je kindje ineens slecht(er) slaapt. Natuurlijk zijn er ook kinderen die er slechts een paar dagen of helemaal geen last van hebben. Een slaapregressie kan ook voorkomen bij kinderen die normaal gesproken prima slapen. Overdag wil je kindje ineens niet of nog maar heel kort slapen en ‘s nachts wordt je kindje vaker wakker dan normaal.

In de eerste 2 levensjaren van een kindje zijn er 5 slaapregressies. Een slaapregressie komt voor wanneer je baby of kind door een groei in de ontwikkeling, ook wel bekend als ‘sprongetje’, (omrollen, zitten, lopen, etc.) gaat.
De naam slaapregressie is om deze reden dan ook slecht gekozen. Je kindje slaapt dan wel even minder goed, maar maakt wel enorme vooruitgang in zijn ontwikkeling. Daarnaast slaapt je baby of kindje na de slaapregressie vaak beter. Slaapprogressie zou dus eigenlijk een betere term zijn en klinkt ook een stuk positiever!

 

Wat te doen tijdens slaapregressie bij je baby of kind?

Niet alle baby’s en kinderen hebben last van slaapregressie, maar baby’s en kinderen die er wel last van hebben vertonen meestal gelijke symptomen:

  • Ineens wordt je kindje in de nacht weer wakker
  • Bij het wakker worden in de nacht valt je kindje moeilijker of niet meer in slaap
  • De slaapjes overdag worden korter en ook hier kan het zijn dat je kindje moeilijker of niet in slaap valt
  • De ochtenden beginnen vroeger
  • Omgekeerd kunnen de slaapjes overdag ook heel lang zijn
  • Je kindje is onrustiger en huileriger dan normaal
  • Vaak gaat slaapregressie samen met verlatingsangst
  • Je kindje heeft ineens meer of juist minder trek in eten

 

Herken je enkele of alle symptomen van slaapregressie bij je baby of kind, geen paniek het gaat vanzelf weer over. Ondertussen kun je je kindje natuurlijk wel helpen:

  • Ben er voor je kindje door hem te troosten en knuffelen wanneer nodig.
  • Houdt zoveel mogelijk alles bij het oude. Dat wil zeggen doe wat je normaal ook doet bij het in bed leggen van je kindje. Extra helpen kan leiden tot nieuwe gewoontes die je achteraf weer af moet leren.
  • Zorg dat je het bedtijdritueel juist nu exact hetzelfde doet
  • Een donkere kamer helpt altijd om goed te kunnen (door)slapen en nu helemaal omdat je kindje mogelijk wat lichter slaapt.
  • Bedenk je altijd dat je kindje er ook niets aan kan doen. Hij doet het niet om je te pesten, maar heeft het zelf ook moeilijk. Helaas uiten baby’s frustratie door te huilen.

 

Wanneer komen slaapregressies bij je baby of kind voor?

Iedere baby ontwikkelt zich in zijn eigen tempo, daarom zijn de momenten waarop een slaapregressie voorkomt ook niet exact vast te leggen. De momenten zijn dus gemiddelden waarop de meeste baby’s een bepaalde mijlpaal bereiken.

 

4 maanden

Dit is meteen over het algemeen de heftigste slaapregressie. In deze periode leren de meeste baby’s omrollen. De slaap ontwikkelt zich in deze periode van babyslaap naar een meer volwassen slaap. Je baby gaat steeds dieper slapen en ’s nachts zal zijn slaapcyclus langer worden waardoor hij straks hopelijk langere stukken aaneen gaat slapen.

 

8 maanden

Motorisch gezien leren veel baby’s rond deze periode zitten, tijgeren, kruipen, optrekken. Ook voor, tijdens en na het slapen wil je kindje deze vaardigheden oefenen. Vooral wanneer je kindje zichzelf net heeft leren optrekken is het niet vanzelfsprekend dat hij ook weet hoe hij weer moet gaan zitten. Om frustratie te voorkomen kun je hem overdag helpen vaardigheden onder de knie te krijgen. Dit helpt om sneller door een slaapregressie heen te komen.
Bij deze 8 maanden slaapregressie gaat je baby of kind vaak van 3 naar 2 slaapjes.

 

12 maanden

Rond het eerste levensjaar leren kinderen staan en sommige zelfs al lopen. Alsof dat al niet voldoende is neemt de taalontwikkeling ook een sprong.

 

18 maanden

Rond deze leeftijd gaan veel kinderen over van 2 naar 1 slaapje. Wanneer je geluk hebt gaat dit redelijk vanzelf. Helaas is het voor veel ouders en kinderen zoeken om weer in een goed ritme te komen. Daarbij speelt in deze fase verlatingsangst een grote rol en is je kindje nog steeds bezig zijn taal te ontwikkelen.

 

24 maanden

Twee is nee hoor je vaak en dat is niet voor niets. Je kindje leert nu dat hij een eigen wil heeft en zal er alles aan doen om zijn zin te krijgen. Vooral het middagslaapje weigeren kinderen op deze leeftijd vaak. Niet voldoende slaap overdag zorgt ook voor wakker worden in de nacht en dagen die veel te vroeg beginnen.

 

Zit je midden in een slaapregressie met je baby of kind bedenk dat deze net zo snel als hij is gekomen ook weer zal verdwijnen. Probeer zoveel mogelijk de dagelijkse structuur te behouden en help je kindje waar nodig. Je krijgt er na deze periode een vrolijker en vaardiger kindje voor terug.

 

Handvatten voor structuur nodig?

Hoe laat je je kind makkelijker en sneller in slaap vallen

Natuurlijke bedtijd

Hoeveel slaap heeft je baby of peuter nu eigenlijk nodig?

 

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)

 

 

Help!! Mijn kind is veel te vroeg wakker

Herkenbaar, de dag die start ergens tussen 5 en 6 uur in de ochtend? Je kind is vrolijk en vooral klaarwakker en is met geen mogelijkheid meer in slaap te krijgen. Helaas is 6 uur voor kinderen een prima tijd om de dag te starten. Is jouw kindje eerder wakker dan is het echt nog nacht en te vroeg om op te staan.

Er zijn een aantal redenen waardoor kinderen te vroeg wakker worden:

  • Je kindje gaat te slaperig naar bed
    Wanneer je je kindje zelfstandig wilt leren slapen is het belangrijk om hem wakker in bed te leggen. Gaat hij slaperig, maar wakker zijn bedje in moet hij zelf in slaap vallen. Hoe makkelijk dat ook lijkt, baby’s moeten dit leren. Heeft je kindje deze vaardigheid niet onder de knie zal hij bij het wakker worden niet weten hoe weer in slaap te vallen. Zeker in de vroege ochtend wanneer hij al flink uitgerust is, is het een uitdaging om weer in slaap te vallen.
  • Je kindje gaat te laat naar bed
    Dit klinkt heel erg onlogisch, maar te laat naar bed kan ervoor zorgen dat je kindje te vroeg wakker wordt. Ieder kind heeft een natuurlijke bedtijd, voor jonge kinderen vaak tussen 19.00 en 20.00. Leg je hem na deze natuurlijke tijd op bed zal je kindje moeilijker in slaap vallen en heeft het mogelijk effect op de ochtend.
  • De slaapjes overdag zijn niet voldoende
    ‘Houdt hem overdag maar wakker’ is een advies dat vaak gegeven wordt bij kinderen die slecht slapen. Helaas werkt te weinig slaap overdag averechts en zorgt voor een oververmoeid kind dat in de nacht slecht slaapt en in de ochtend te vroeg wakker is. Let overdag dus goed op de wakkertijden van je kindje en de slaapsignalen die hij afgeeft.
  • De tijd tussen de middagslaap en bedtijd in de avond is te lang
    Voor kinderen tot een jaar of vier die nog een middagslaap nodig hebben is het van belang dat de tijd tussen deze middagslaap en bedtijd niet te lang is. Ook hier geldt dat een oververmoeid kind moeilijker in slaap valt bij bedtijd, in de nacht makkelijker wakker wordt en in de ochtend te vroeg op kan zijn.
  • Je baby heeft nog een voeding nodig
    De meeste kinderen hebben vanaf een half jaar geen nachtvoeding meer nodig. Ieder kind is natuurlijk anders en zijn er genoeg uitzonderingen die in de vroege morgen wakker worden omdat ze honger hebben.
  • Een medische aandoening als reflux, astma of slaapapneu (OSAS, obstructief slaapsyndroom)
    Heb je het idee dat er een medische reden is waarom je kindje te vroeg wakker wordt. Neem dan altijd contact op met je arts.

Enkele tips die ook kunnen helpen om je kindje langer te laten slapen:

  • Laat je kindje slapen in een donkere kamer, daglicht zorgt ervoor dat het lichaam ontwaakt
  • Een slaaptrainer helpt oudere kinderen om in ieder geval in bed te blijven. Dit kan er uiteindelijk voor zorgen dat ze ook daadwerkelijk langer door gaan slapen.
  • Maak gebruik van White noise ofwel witte ruis. Dit geluid haalt omgevingsgeluiden/ geluiden van buiten weg die kinderen in de ochtend wakker kunnen maken.
  • Baby’s hebben vaak nog een nachtvoeding nodig, maar ook oudere kinderen kunnen wakker worden van de honger. Zorg er daarom voor dat je kindje overdag voldoende eet. Toch vroeg wakker en honger? Start niet te vroeg met het ontbijt, het lichaam kan hieraan gaan wennen.
  • Voorkom dat je kindje het koud heeft. Zorg voor de juiste kleding rekening houdend met de TOG waardes.
  • Slaapt je kindje altijd goed door en wordt hij ineens vroeg wakker? Dan kan het te maken hebben met een ontwikkeling in slaap (slaapregressie)
    en/of een groeisprongetje.
  • Ben, zeker bij oudere kinderen, consequent in de ochtend. Wanneer het nog geen tijd is om op te staan doe dit dan ook niet. Komt je kindje uit bed, breng hem zo saai mogelijk terug naar bed. Dus geen gesprek aangaan.

 

Hoe sneller je het probleem aanpakt hoe makkelijker het natuurlijk op te lossen is. Wat je ook doet om het vroeg wakker worden aan te pakken, houdt er rekening mee dat het een paar weken duurt eer je resultaat hebt. Dus even volhouden!

 

Hulp nodig? Bekijk hier mijn werkwijze

aangesloten bij nbksc

Slaapcyclus van een baby

Slaapcyclus van een baby

Vaak hoor ik ouders zeggen dat hun zoon of dochter vaak wakker wordt na 20-45 minuten slapen. Voor ouders vaak niet te verklaren, maar wanneer je weet hoe een slaapcyclus van een baby werkt is het ineens een stuk logischer.

Wat is een slaapcyclus?

Bij een pasgeboren baby duurt een slaapcyclus ongeveer 45 minuten. Naarmate we ouder worden wordt deze cyclus langer en uiteindelijk duurt deze bij een volwassene ongeveer 90 minuten. In zo’n cyclus ga je alle stadia van slaap door. Ben je aan het einde van de cyclus word je even wakker om je vervolgens om te draaien en verder te slapen. Het wakker worden is, wanneer je hebt geleerd om in slaap te vallen, niet direct klaarwakker. Vaak besef je niet dat je wakker geworden bent en sluiten de slaapcycli naadloos op elkaar aan.

Daar ontstaat bij baby’s en kleine kinderen dan ook het probleem wanneer ze niet weten hoe zelfstandig in slaap te vallen.

De verschillende fases van slaap

Baby’s tot 6 maanden kennen minder fases van slaap dan volwassenen. Voor een baby tot 6 maanden zijn er in de slaapcyclus slechts 2 stadia van slaap.

  • De actieve slaap, vergelijkbaar met de REM slaap bij volwassenen.
    Je baby lijkt in deze fase vaak nog actief. Hij kan lachen, de ogen kunnen bewegen, hij kan geluid maken. De ademhaling kan snel en onregelmatig zijn. In deze fase verwerkt je baby over het algemeen de prikkels van overdag. Omdat dit een lichte slaap is kan het af en toe net lijken alsof je baby wakker is.
  • De rustige slaap. Na het doorlopen van fase 1 gaat je baby over in een diepere slaap. Je baby ademt nu rustig en beweegt vrijwel niet meer. In deze diepere slaap is het worden baby’s minder snel wakker.

Een slaapcyclus op deze leeftijd bestaat bij baby’s voor ongeveer 50% uit actieve slaap en 50% uit rustige slaap. De reden dat baby’s dus vaak wakker worden na ongeveer 20-30 minuten is omdat ze dan nog in het actieve deel van de slaapcyclus zitten.

Na 6 maanden hebben baby’s net als volwassenen 5 fases van slaap. De verhoudingen binnen deze fases in een slaapcyclus zijn wel anders dan bij een volwassene.

Waarom wordt mijn kindje wakker?

Hoe makkelijk het ook klinkt, slapen is een vaardigheid die baby’s moeten leren. Net als fietsen leert de ene dit in no time en heeft de andere hulp nodig. Slaapproblemen ontstaan vaak wanneer een kindje dus niet uit zichzelf leert om in slaap te vallen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Vaak hebben baby’s last van krampjes, reflux, oorontsteking, andere medische oorzaken die het slapen moeilijker maken. Een natuurlijke reactie is om je kindje te helpen in slaap vallen. Wiegen, de fles, handje vasthouden, allemaal manieren om je kindje te helpen (door)slapen. Helemaal niets mis mee en heel vaak onmisbaar om je kindje te laten slapen. Zeker de eerste 6 maanden is het belangrijker dat je kindje slaapt dan hoe hij slaapt. Op een gegeven moment wil je natuurlijk wel dat je kindje in bed kan leggen en dat hij dan ‘gewoon’ (door)slaapt. Heb je een kindje dat niet van nature een slaaptalent is, zal hij je hulp nodig blijven hebben iedere keer dat hij wakker wordt. Omdat kinderen nog niet uit kunnen leggen dat ze hulp nodig hebben is er maar één andere manier om dit duidelijk te maken, huilen. Dit huilen kan overgaan in hysterisch huilen omdat ze gewoon simpelweg geen idee hebben wat te doen zonder hulp van papa of mama. Gelukkig zijn er liefdevolle manieren om je kindje te leren slapen!

Op welke leeftijd leert mijn kindje slapen?

Net als met zoveel dingen in de ontwikkeling is de leeftijd waarop je kindje nieuwe dingen leert verschillend. Leren slapen leert het ene kindje direct na de geboorte en het andere kindje doet hier veel langer over. Rond de 6 maanden hebben de meeste kindjes het wel onder de knie, zo niet kun je ze helpen bij het leerproces. Uiteindelijk kunnen ze allemaal leren (door)slapen!

 

Meer weten over je baby leren slapen in de eerste 6 maanden? Klik hier

 

aangesloten bij nbksc

Je peuter en zijn middagslaap.

Je peuter en zijn middagslaap.

Het gaat er een keer van komen, je peuter wil geen middagslaap meer… Het geeft je aan de ene kant meer ruimte om dingen te ondernemen. Aan de andere kant ben je ’s middags wel die rust voor jezelf kwijt.

Over het algemeen is het gelukkig wel duidelijk wanneer kinderen klaar zijn met zijn hun middagslaap. Er is niet echt een leeftijd waarop kinderen geen middagslaap meer nodig hebben. Een enkeling is met 2,5 al klaar met zijn middagslaap en voor sommige kindjes gaat deze door tot ergens in het vierde levensjaar.

Het belangrijkste is dat je kindje uitgerust is. Vaak worden de nachten wat langer nadat het middagslaapje is vervallen zodat je kindje toch voldoende slaap krijgt.

Moet je je kindje elke morgen wakker maken, of is hij juist heel erg vroeg wakker is het de vraag of het vervallen van de middagslaap niet al te snel is.

Twijfel je?

Signalen dat je peuter klaar is met zijn middagslaap:

  • Je peuter oogt niet moe.
    Wanneer je peuter zijn middagslaap nog nodig heeft zijn er tal van slaapsignalen die hij af zal geven, rode oortjes, gapen, ogen wrijven etc. Zie je deze signalen steeds vaker niet en blijft je kindje tot aan bedtijd in de avond energiek, dan is het een teken dat hij zijn dutje niet altijd meer nodig heeft.
  • Het in bed leggen is een drama.
    Zodra het moment van naar bed gaan daar is begint je peuter een gevecht om niet te hoeven slapen. In sommige gevallen is het een teken dat je peuter zijn middagslaap niet meer nodig heeft. Is je kindje net 2 jaar, dan kan het ook heel goed zijn dat hij doorheeft dat hij ‘een keuze’ heeft waar het om slapen gaat. Even doorpakken en dan zul je zien dat de middagslaap weer als vanouds gaat.
  • Je peuter heeft moeite met in slaap vallen.
    Gaat je peuter wel vrijwillig naar bed, maar valt hij maar niet in slaap. Dan is hij waarschijnlijk echt niet moe en heeft zijn middagslaap niet nodig. Blijft hij wel in zijn bed dan kan je hem ondanks dat hij niet slaapt toch uit laten rusten door hem in bed te laten liggen. Ook rustig spelen (op zijn kamer) is een prima vervanger van het middagdutje. Zo schakelt hij toch even af.
  • Het duurt ’s avonds langer om in slaap te vallen. Je peuter slaapt iedere middag nog zonder problemen, maar heeft in de avond wel moeite om in slaap te vallen. Mogelijk beïnvloed de middagslaap van je peuter zijn nachtrust. Het is dan tijd om het middagdutje (deels) af te bouwen of te laten vervallen.

Wees gerust in de meeste gevallen vervalt het middagslaapje niet in één keer, maar vervalt er iedere keer weer een middagdutje.

 

Meer weten over peuters en slaap lees onderstaande artikelen:

Hoeveel uur slaap heeft mijn peuter nodig?

feiten en fabels over peuterslaap

Hoe herken je een oververmoeide peuter?

 

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)

Hoeveel uur slaap heeft een baby of peuter ongeveer nodig?

Hoeveel uur slaap heeft een baby of peuter ongeveer nodig?

Hoeveel uur slaap heeft een baby of peuter ongeveer nodig? Niet alle kinderen zijn natuurlijk hetzelfde en slapen evenveel, maar voor een goede ontwikkeling hebben ze wel allemaal ongeveer evenveel uren slaap nodig. Om je een idee te geven wordt in deze blog per leeftijd de behoefte aangegeven.

 

0 tot 4 weken            

Baby’s slapen veel en hebben meestal nog geen (dag en nacht) ritme. Van de 24 uur slapen ze 16-18 uur verdeeld over de helft overdag en de helft ‘s nachts. Vaak zijn het nog hazenslaapjes, de langere slaapjes ontwikkelen meestal later.

 

5 tot 8 weken

15 ½ tot 17 uur slaapt je kleintje op deze leeftijd ongeveer. In de nacht slaapt hij of zij 8 ½ tot 10 uur en overdag 6 tot 7 uur.

 

9 tot 12 weken

Mogelijk gaat je kindje nu wat meer structuur krijgen in zijn slaap. Overdag kun je uitgaan van 3 tot 4 slaapjes die samen 5 uur duren. De slaap gedurende de nacht kan nu ook wat langer worden 6 tot 8 uur aan één stuk, waarbij de duur van de slaap ’s nachts is ongeveer 10 uur.

 

Maand 4 en 5

Gemiddeld slapen baby’s nu 10 tot 11 uur per nacht en 4 tot 5 uur overdag, verdeeld over 3 slaapjes. Richting de 5 maanden kunnen de meeste baby’s de hele nacht doorslapen zonder voeding.

Nogmaals ieder kind is anders, zeker wanneer ze nog heel klein zijn. Waar de één zich snel ontwikkeld op het ene vlak doet de andere dat sneller op een ander vlak. Ook voor slapen geldt dat er veel verschillen zitten in wanneer baby’s doorslapen, structuur krijgen in slaapjes overdag, een dag en nacht ritme ontwikkelen etc…

Vanaf 6 maanden zijn de meeste kinderen klaar voor het aanbrengen van (meer) structuur in de slaapjes. Heeft je kleintje nog veel moeite met zelf in slaap vallen en doorslapen is slaapcoaching vanaf nu mogelijk.

 

6 tot 8 maanden

De nacht duurt gemiddeld 10- 12 uur, uitgaande van doorslapen aan één stuk. Overdag zijn er 2 tot 3 slaapjes die samen ongeveer 3 ½ uur duren. Gaat je kindje richting de 8 maanden en slaapt hij of zij in 2 slaapjes 3 ½ uur dan is een 3e slaapje vaak niet meer nodig, maar zorg wel dat de tijd tussen het wakker worden na het 2e slaapje en de nacht niet te lang is.

 

9 tot 12 maanden

Bij 9 maanden slapen baby’s ongeveer 11 uur aan een stuk per nacht en 3 uur overdag (2 slaapjes). De duur van de nacht neemt richting 12 maanden iets toe naar 11 ¼ uur, daarbij nemen de slaapjes overdag af naar 2 ½ uur.

 

12 tot 18 maanden

In de nacht kun je uitgaan van ongeveer 11 ¼ aan een stuk. Overdag slaapt je kindje ongeveer 2 ½ uur. Bij 12 maanden zijn dat nog 2 slaapjes, maar richting 18 maanden wordt dat één middagslaapje.

 

18 maanden tot 2 ½ jaar

De slaapbehoefte neemt richting 2 jaar af naar 11 uur per nacht en 2 uur overdag

 

2 ½ jaar tot 5 jaar

Zolang er nog sprake is van een middagslaapje slaapt je kindje gemiddeld 10 ½ uur per nacht en 1 ½ uur overdag. Wanneer het middagslaapje vervalt is ook heel verschillend. Is het middagslaapje vervallen hebben kinderen gemiddeld zo’n 11 tot 11 ½ uur slaap per nacht nodig

 

Het allerbelangrijkste is dat je goed naar de signalen van je kindje kijkt. Als ouder ken je je kindje het allerbeste. Maar mocht je er behoefte aan hebben is bovenstaande een goed uitgangspunt!

 

Meer weten over slaap:

Waarom is slapen zo belangrijk?

Help je baby jonger dan 6 maanden slapen

De slaapcyclus van een baby

feiten en fabels over peuterslaap

Hoe herken je een oververmoeide peuter?

 

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)

 

 

 

 

Waar gaat slaapcoaching mis?

Waar gaat slaapcoaching mis?

Je hebt alles geprobeerd en toch lukt het niet om je kindje te laten slapen. Waar gaat slaapcoaching mis? Ik geef je een aantal redenen die je mogelijk zult herkennen en hopelijk verder helpen.

 

De speen

Veel kinderen vallen in slaap met een speen. Niets mis mee! Wel kan de speen ervoor zorgen dat je kindje niet door kan slapen. Een slaapcyclus voor kleine kinderen duurt ongeveer 45 minuten, na een cyclus worden ze wakker. Dat kan letterlijk wakker zijn, dat kan onbewust wakker zijn waarna ze zich in het laatste geval omdraaien en verder slapen. Wordt je kindje helemaal wakker en weet hij niet hoe verder te slapen zonder zijn speen, moet hij deze terug in zijn mond kunnen doen. Baby’s hebben vaak de fijne motoriek (de pincet grip) nog niet om dit te kunnen, de enige (logische) reactie….. huilen.

Je kan in je slaapcoaching meenemen dat je je kindje, zodra deze hier klaar voor is, leert om de speen zelf te pakken. Zodra hij of zij dit kan zal het doorslapen makkelijker gaan. Tot de tijd dat hij of zij de speen zelf kan pakken zal je wel moeten helpen en deze iedere keer opnieuw terug in de mond moeten doen.

Een andere optie is slaapcoaching waarbij je de speen niet meer geeft, dus ook niet bij het in bed leggen. Afhankelijk van de zuigbehoefte van je kindje kan dit de eerste dagen pittige momenten opleveren. Helaas is er geen gulle middenweg om het gebruik af te bouwen, de speen is nu eenmaal of wel of niet in de mond.

 

Te slaperig naar bed

Wanneer je je kindje half slapend in bed legt heeft hij of zij niet de kans zelf te leren in slaap vallen (ja kinderen moeten dit leren). Wanneer je kindje dan ‘s nachts wakker wordt heeft hij of zij geen idee hoe weer in slaap te komen. Als reactie gaan baby’s en kinderen vaak huilen zodat jij als ouder komt helpen om weer in slaap te vallen.
Probeer je kindje rustig maar wakker in bed te leggen. Valt hij of zij alsnog binnen 5 minuten in slaap was het waarschijnlijk niet wakker genoeg. Probeer het de volgende avond gewoon weer opnieuw. De avond is het makkelijkste tijdstip om je kindje te leren slapen, dus zorg eerst dat de avonden goed gaan voor je start overdag.

 

Je verwachtingen zijn niet realistisch

Omdat je het beste wil voor je kindje kun je de lat soms te hoog leggen. Een 6 maanden oude baby slaapt helaas niet altijd 12 uur aan een stuk door. Een kindje dat altijd om 6 uur wakker wordt gaat meestal niet ineens doorslapen tot 8 uur. En een groot bed voor een peuter kan een enorme impact hebben.
Bekijk daarom voor je begint met slaapcoaching goed wat gemiddeld passend is bij de leeftijd van je kindje.

 

Je baby of kindje slaapt niet voldoende overdag

Hoe onlogisch het ook klinkt, een uitgerust kind slaapt beter. Zorg daarom dat je kindje overdag voldoende slaapt.
Ieder kind heeft een natuurlijke bedtijd. Ligt je kindje voor deze tijd in bed is het veel makkelijker voor hem of haar om in slaap te vallen. Tien minuten te laat kan al voor weerstand zorgen. De natuurlijke bedtijd van kinderen tot 6 jaar is ergens tussen 18.30 en 19.30.
Valt je baby nog niet zelfstandig (in bed) in slaap overdag. Help hem of haar dan om aan voldoende slaap te komen. Dit kan door hem of haar in slaap te wiegen, te gaan wandelen, de draagzak te gebruiken, alles wat jouw baby fijn vindt om aan voldoende slaap te komen. Tot 6 maanden is dit zeker geen probleem, na 6 maanden zal je deze gewoontes uiteindelijk overdag wel af moeten gaan leren. Dit gaat wel makkelijker wanneer je kindje zelfstandig in slaap kan vallen, dit kan je leren met slaapcoaching.

 

Je hebt slaapcoaching niet lang genoeg volgehouden

Er is altijd wel een reden waardoor het slaap coachen niet lijkt te werken, verkouden, tandjes, een groeisprongetje. Deze redenen hebt je niet in de hand. Probeer een zo geschikt mogelijk moment te vinden om te starten. Het is al pittig genoeg zonder deze redenen. Je moet er rekening mee houden dat het ongeveer 2-3 weken duurt voordat je kindje heeft leren slapen. Houdt vast aan je plan in deze weken en probeer zo consistent mogelijk te zijn. Ga niet ergens in deze weken op vakantie en probeer zoveel mogelijk zelf je kindje te coachen.

 

Je bent niet consequent genoeg

Om je kindje te leren slapen is consequent zijn cruciaal. Iedere keer dat je toegeeft is het verwarrend voor je kindje en zorgt dit voor weerstand. Wanneer je consequent bent voor 2-3 dagen achtereen zal je zien dat je weerstand verdwijnt. Het is makkelijk gezegd, waarschijnlijk ben je moe en gefrustreerd van het niet slapen, maar houdt vol en je inspanningen worden beloond!

 

Je hebt de verkeerde slaapcoaching methode gekozen

Het is verschrikkelijk moeilijk om door te zetten wanneer je zelf niet voor de volledige 100% achter je plan van aanpak staat. Er zijn verschillende slaapcoaching methoden, waar de ene ouder zich prima voelt bij zijn kindje te laten huilen (cry it out) zal de andere ouders nog geen traan kunnen weerstaan. Kijk wat bij jou/ jullie past en ga er voor de volle 100% voor.

 

Ieder kindje kan leren slapen, dus help je kindje en uiteindelijk ook jezelf naar een goede nachtrust! Lukt het niet, ik help je graag!

 

Meer weten over kinderen en slapen?

Hoeveel uur slaap heeft je kindje ongeveer nodig?

Help je baby jonger dan 6 maanden slapen

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)

Feiten en Fabels over peuters en slapen

Er is heel veel informatie te vinden over peuters en slapen. Maar wat zijn nu feiten en wat zijn nu fabels als het om peuters en slapen gaat?

Het is normaal dat peuters alleen slapen

FABEL – ‘Met 3 jaar slaapt 22% van de kinderen het liefst niet alleen, met 4 jaar kruipt 38% zeker eenmaal per week bij de ouders in bed en ook 10-15% van de kleuters slaapt nog met enige regelmaat een nachtje niet alleen. Niet zo gek dus dat in heel veel culturen het juist heel normaal is dat kinderen jarenlang hun bed delen met broers, zussen en zelfs ouders.’

Lees ook mijn blog Co slapen en bedsharing

Peuters slapen de hele nacht door

FABEL – ‘Videostudies tonen aan dat peuters meerdere keren per nacht wakker worden uit een lichte slaap. Maar de meesten van ons merken dit nooit, want vaak vallen de peuters vanzelf weer in slaap zonder zich te laten horen.’

Peuters hebben minder slaap nodig dan baby’s

FEIT – ‘Peuters gaan overdag minder slapen, maar tot een jaar of vijf hebben zij zeker nog 11-12 uur slaap per dag nodig. Tussen vier en twaalf jaar zal de behoefte aan nachtrust amper dalen: van 11 naar 10 uur per dag.’

Peuters moeten snel af van hun speen

FABEL – ‘Een speen kan het zelfvertrouwen van je kind ’s nachts bevorderen. Bovendien hebben veel peuters nog een sterke genetische neiging om te zuigen. In dat geval kan hij beter een speen gebruiken dan de gewoonte ontwikkelen om te duimen. Dat leidt veel vaker tot orthodontische problemen en is op de lange termijn lastiger af te leren.’

Het slaapgedrag van een peuter heeft invloed op zijn vermogen om te leren en zijn gezondheid

FEIT – ‘Diverse onderzoeken hebben aangetoond dat minder slapen gevolgen heeft voor de ontwikkeling van je peuter. Zo kan slaaptekort van slechts 1 uur slaap per nacht in de vroege kinderjaren op latere leeftijd van invloed zijn op het leervermogen van je kind. Ook ontdekten Canadese onderzoekers dat peuters en kleuters die minder dan 10 uur slapen per dag, twee keer zoveel kans hebben op overgewicht, hyperactiviteit en het gemiddeld slechter doen bij cognitieve tests.’

Kinderen vallen vanzelf in slaap als ze moe zijn

FABEL – ‘De meesten kinderen vallen inderdaad in slaap als ze uitgeput raken, maar sommige peuters worden juist actiever en gaan druk in de rondte rennen wanneer ze niet voldoende slapen. Als je hier niet alert op bent, kan het escaleren, hoe vermoeider hij wordt, hoe moeilijker het is om hem in slaap te laten vallen en hoe vaker hij ’s nachts wakker wordt.’

Lees ook mijn blog Hoe herken je een oververmoeide peuter

Een nachtlampje is schadelijk voor de ogen van je peuter

FABEL – ‘In 1999 stelde een onderzoek dat een nachtlampje bijziendheid zou kunnen veroorzaken. Dit werd later door twee andere onderzoeken ontkracht. Dus je kunt met gerust hart een nachtlampje aan laten bij je peuter op de kamer tijdens het slapen. Niet alleen handig voor ouders om snel te kunnen zien of alles goed gaat, het geeft ook kinderen een veilig gevoel als ze ’s nachts wakker worden en kunnen zien waar ze zijn.’

Een tv in de slaapkamer kan de oplossing zijn

FABEL – ‘Bijna een derde van de kleuters heeft een tv op de kamer en voor veel kinderen maakt een filmpje kijken deel uit van het bedtijdritueel. Maar dat is niet verstandig. Kinderen met een tv op de kamer slapen minder, slechter, hebben meer last van nachtmerries en lopen meer kans op de ontwikkeling van overgewicht en obesitas.’

 

 

Bron: de Amerikaanse kinderarts Harvey Karp

 

Meer lezen over peuters:

Hoe herken je een oververmoeide peuter

Natuurlijke bedtijd

Hoe laat je je kind makkelijker en sneller in slaap vallen?

Wanneer heeft je kindje een slaapprobleem?

Hoeveel slaap heeft je baby of peuter nu eigenlijk nodig?

Naar het grote bed

Wanneer is mijn peuter klaar met zijn middagslaapje?

 

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)

Je baby wel of niet laten huilen?

Je baby wel of niet laten huilen?

Je baby wel of niet laten huilen is een keuze die je als ouder maakt. Veel ouders zijn niet bestand tegen het huilen van een baby. Logisch aangezien de natuur ooit bedacht heeft dat onze reactie als ouders is onze baby direct te willen troosten wanneer deze gaat huilen.

Alle baby’s huilen. De eerste 6-8 weken na de geboorte neemt het huilen toe waarna het weer wat afneemt tot je baby ongeveer 3-4 maanden is. De eerste 6 maanden is een baby nog niet in staat om zichzelf te troosten en heeft hierbij dus de hulp van zijn ouders nodig. De vraag of het dus verstandig is om je baby te laten huilen…? Mijn antwoord, nee! Zeker niet de eerste 6 maanden. Vanaf ongeveer 6 maanden gaat je baby leren om zichzelf in bepaalde situaties te troosten en kun je hem gecontroleerd laten huilen. Dit houdt in dat je even wacht met je baby te troosten. Als ouder ken je je kindje en kun je meestal prima inschatten of even wachten zin heeft of dat troosten direct nodig is. Hoe lang je wacht hangt af van de situatie, huilt je kindje hysterisch dan zal troosten meestal direct nodig zijn. Zorg in ieder geval dat je in de buurt bent en laat desnoods horen dat je aanwezig bent. Sommige kinderen hebben even huilen nodig om alle indrukken van de dag te kunnen verwerken.

Huilen heeft een negatieve invloed op een veilige hechting

Het niet reageren op je baby, ofwel je baby laten huilen kan schadelijk zijn voor de ontwikkeling van een goede hechting. Je baby huilt de eerste 6 maanden van zijn leven niet omdat hij aandacht wil, maar omdat er iets aan de hand is. Hij heeft honger, is moe, heeft pijn, helaas is niet alles te herleiden naar een concrete oorzaak. Je kan je baby in deze periode nog niet verwennen. Als je als ouders sensitief reageert op het huilen geef je je baby het gevoel dat hij altijd op je kan vertrouwen. Dit bevordert een goede hechting tussen ouder en kind en is de basis voor een goede geestelijke gezondheid als volwassene.

Laten huilen veroorzaakt stress

Je baby langdurig laten huilen (20 minuten en langer) kan nadelige gevolgen hebben voor het stressniveau van je baby. Een hoger stressniveau kan uiteindelijk schadelijke gevolgen hebben. Je baby alleen langdurig laten huilen geeft je kind veel stress wat leidt tot de aanmaak van het hormoon cortisol (stress hormoon). Uit diverse onderzoeken is gebleken dat baby’s die alleen huilend in slaap vallen verhoogde cortisol waardes in hun bloed hebben. Wanneer baby’s geboren worden beschikken ze over slechts 25% van hun uiteindelijke hersencapaciteit. Hoge cortisol waardes kunnen de ontwikkeling van diverse neurotransmitter-systemen in hersenen aantasten. Te veel stress kan daardoor op lange termijn schadelijk zijn. Sensitief reageren op je baby heeft een positief effect op het cortisol level in het bloed van je baby.

Baby’s kunnen zichzelf niet reguleren (troosten)

Zelfregulatie ontwikkelt zich pas rond de leeftijd van 6 maanden. Baby’s zijn voor deze ontwikkeling afhankelijk van hun ouders. Bij stress, angst of verdriet hebben baby’s meestal hun ouders nodig om tot rust te komen. Wanneer de ouders gepast reageren op de behoeften van hun baby ontwikkeld deze de vaardigheden tot zelfregulatie.

 

Als slaapcoach ben ik ervan overtuigd dat je je baby niet onnodig hoeft te laten huilen, maar hem op een liefdevolle, stressvrije manier kan helpen bij het leren slapen. Helpen bij het leren slapen, aangezien slapen een vaardigheid is die niet alle kinderen vanzelf leren.

 

Meer weten over je kindje leren slapen:

Help je baby jonger dan 6 maanden slapen

Werkwijze slaapcoaching

 

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)

Je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen

Je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen. Een uitgerust kind presteert beter en is gelukkiger. Slaaptekort kan negatieve effecten hebben en schadelijk zijn in meerdere opzichten. Als ouder heb je daarom de belangrijke taak om er zeker van te zijn dat je kind voldoende slaapt en goed uitgerust is. Hoe doe je dat? lees vooral verder.

Het voordeel van lichamelijke activiteit voor de Slaap

Om je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen is het belangrijk elke dag fysieke actief te zijn. Een stevige wandeling van 30 minuten of gewoon ouderwets lekker buitenspelen. Zorg er in ieder geval voor dat je kind minimaal 30 minuten per dag in beweging is, het liefst buiten. Het zal hem helpen om makkelijker te gaan slapen.

Tot een uur voor het slapen gaan is het verstandig met wat rustigere activiteiten bezig te zijn. Geen ruwe spelletjes zoals worstelen op het bed. Veel activiteit voor het slapen gaan stimuleert je kind juist langer wakker te blijven. Hetzelfde geldt voor inspannende lichaamsbeweging. Kies voor puzzels, bouwspeelgoed, lezen of andere rustige activiteiten in het uur voor het slapengaan.

Creëer een rustgevend bedtijdritueel van 20-30 minuten

Kinderen gedijen goed in routine, ook al verzetten ze zich er soms tegen.

De avondroutine van je kind begint eigenlijk al tijdens het eten. Jonge kinderen verteren hun voedsel langzamer dan volwassenen en moeten twee uur voor het slapen gaan eten om goed te kunnen slapen. Na het eten kun je samen opruimen en als gezin iets doen.

Het structureren van een bedtijdroutine is eigenlijk het kiezen van drie tot vier dingen die elke avond in dezelfde volgorde moeten gebeuren, vlak voordat je kind naar bed gaat. Dit kan bestaan uit een bad of douche, tandenpoetsen, kleding en schoenen klaarleggen, de rugzak van je kind inpakken voor de volgende dag, knuffels uitkiezen of een verhaal voorlezen.

Afhankelijk van de leeftijd, kan je kind zelfstandig lezen voordat je hem welterusten zegt. Zorg er wel voor dat de tanden gepoetst zijn en de pyjama aan is voordat je hem in bed laat lezen. Kinderen zijn gek op knuffels en kusjes, vooral voor het slapen gaan.

Het idee is om een routine te vinden die bij je familie past en je eraan te houden. Natuurlijk verander je de routine als je kind groeit, maar verander het niet elke week. Door ’s avonds een constant ritme aan te houden, vlak voor het slapengaan, geeft je je kind het signaal dat het tijd is om te gaan slapen. 

Vaste bedtijd

Om de routine voorafgaand aan het naar bed super effectief te maken en dus je kind makkelijker en sneller in slaap laten vallen, kun je deze koppelen aan vaste tijden. Een vaste tijd waarop de routine start en een vaste bedtijd waarop je kind in bed ligt. Ieder kind heeft, afhankelijk van de leeftijd een natuurlijke bedtijd. De meeste kinderen die na hun natuurlijke bedtijd gaan slapen hebben meer moeite om in slaap te vallen en worden vaak ’s nachts tussendoor wakker.

Afhankelijk van de leeftijd zijn dit goede gemiddelde bedtijden voor je kind:

  • 4 tot 6 jaar: tussen 19.00 en 19.30 uur
  • 7 tot 8 jaar: tussen 19.45 en 20.00 uur
  • 9 tot 10 jaar: tussen 20.00 en 20.30 uur
  • 11 tot 12 jaar: tussen 20.30 en 21.00 uur
Elektronica uitschakelen

Het kan verleidelijk zijn om je kind te “helpen” met elektronica, maar de meeste schermtijd heeft eigenlijk het tegenovergestelde effect. We hebben allemaal een lichaamsklok, ons circadiaans- of biologisch ritme genaamd, dat is een 24-uurs cyclus. Dit ritme regelt wanneer en hoe we slapen, wakker worden en eten met melatonine, een hormoon dat in de hersenen wordt afgescheiden door de pijnappelklier. Blauw licht van onze elektronische apparaten en sommige lampen onderdrukken de productie van melatonine, die we allemaal ’s nachts nodig hebben om te gaan slapen.

Daarom is het verstandig, wanneer je je kind wilt helpen makkelijker en sneller in slaap te vallen, dat kinderen computers, smartphones of tablets minstens twee uur voor het slapen gaan vermijden, aangezien deze voorwerpen zich over het algemeen binnen 12 tot 18 centimeter van het gezicht bevinden. Het effect van het blauwe licht neemt af vanaf een afstand van meer dan een meter, dus televisiekijken vanaf een veilige afstand heeft niet hetzelfde negatieve effect op onze melatonineproductie. Maar de inhoud van het programma en de lengte van het programma is wel van belang voor je kind. Intensief televisie kijken kan een storend effect hebben op je kind als het eenmaal in bed ligt en alleen is.

Probeer indien mogelijk om de schermtijd van je kinderen op de basisschool te beperken tot het weekend. Zo wordt het geen dagelijkse strijd en beïnvloed het hun slaap op schoolavonden niet negatief. Zet in ieder geval op zijn minst twee uur voor het slapengaan de iPad/ computer uit en een uur voor het slapengaan de tv.

3 extra tips voor ouders met een temperamentvol kind

 

  1. Stel grenzen tijdens de bedtijdroutine en vooral, wees consequent

Uit onderzoek is gebleken dat een bedtijdroutine opstandig gedrag rond bedtijd kan verminderen. Kinderen hebben grenzen nodig, dat geldt ook tijdens de bedtijdroutine. Hoe duidelijker het ritueel is, hoe beter ze begrijpen waar ze aan toe zijn. Dat levert ook minder discussie op. Regelmatig geven ouders aan dat kinderen tegen de tijd dat ze naar bed gaan erg creatief worden. Ze verzinnen extra onderdelen in vorm van spelletjes, liedjes of meerdere boekjes. Hoe eerder je grenzen stelt, hoe duidelijker het voor je kind is dat het tijd is om te slapen. Daarmee voorkom je dat de bedtijdroutine iedere dag wat langer wordt. Fijne bijkomstigheid is dat je minder ‘gezeur’ aan hoeft te horen. Als je kind erg boos wordt tijdens het naar bed gaan, dan kan het zijn dat je over zijn natuurlijke bedtijd heen bent. Begin volgende dag 20 minuten eerder.

  1. Geef je kind keuzes

Kinderen kunnen heel goed ‘smeken’ om bijvoorbeeld een extra boekje, een laatste verzoek etc. Een laatste vraag betekent ook dat hij 1 laatste vraag kan stellen. En 1 boekje betekent echt 1 boekje. Uiteraard mag je kind kiezen welke boekje het wordt. Geef wel een keuze uit enkele boekjes. Die keuzevrijheid vinden vooral temperamentvolle kinderen fijn. En ja, je zal het moeten accepteren dat hij of zij soms voor dat langste boekje gaat. Het is ook prima als oma er wel 3 of 4 voorleest. Dat is heel lief van oma, maar jij bent oma niet. Dus 1 boekje blijft 1 boek.

  1. Werk met een slaaptrainer

Bij oudere kinderen kan je een klok of een slaaptrainer introduceren. Het biedt kinderen duidelijkheid en geeft hen houvast. Vanaf 2 jaar kunnen kinderen een slaaptrainer meestal goed begrijpen. Het maakt voor hen bedtijd en tijd om op te staan super duidelijk. En als ze ‘s avonds niet meewerken kan je de ‘schuld’ ook aan de slaaptrainer geven, hij laat echt zien dat we moeten slapen. Het is wel belangrijk dat je er zelf serieus en consequent mee omgaat. Anders heeft zo’n slaaptrainer uiteraard weinig zin.

Succes met deze tips om je kind makkelijker en sneller in slaap te laten vallen!

 

Wil je nog meer tips, lees deze blogs:

natuurlijke bedtijd

Hoeveel uur slaap heeft je kindje ongeveer nodig?

bedtijdritueel

 

 

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)