De speen

Er zijn heel veel meningen wanneer het gaat over speen gebruik. Voor alle meningen valt ook wel iets te zeggen! Waarom? Alle kindjes zijn anders en hebben andere behoeften. Er is dus geen goed of fout als het gaat om het wel of niet gebruiken van een speen.

Wanneer gebruik je een speen?

Kinderen hebben wanneer ze klein zijn een zuigbehoefte. Zuigen biedt troost en heeft een rustgevend en stress-verlagend effect. Bij het ene kind is deze behoefte minder sterk en voldoet fles of borstvoeding. Bij het andere kind is deze zuigbehoefte heel sterk en kan een speen helpen om hierin extra te voorzien.

Wanneer de borstvoeding en/of flesvoeding goed loopt kan je starten met het gebruik van een speen. Vooral in het geval van borstvoeding is het belangrijk dat deze goed loopt voordat je met de speen begint. Over het algemeen duurt dit zo’n 2-3 weken, maar het kan ook langer duren voordat jullie de borstvoeding helemaal onder de knie hebben.

Het te vroeg gebruiken van een speen bij borstvoeding kan verwarrend werken voor een baby. Hierdoor kan het zijn dat hij niet goed aan de borst leert drinken en de borstvoeding dus niet goed op gang komt.

Wanneer en hoe stop je met de speen?

De adviezen over wanneer te stoppen met een speen zijn verschillend. Over het algemeen adviseert men om rond de 12 maanden het speengebruik te stoppen. Rond het eerste jaar verdwijnt de zuigbehoefte van kinderen. Heeft je kindje na zijn eerste verjaardag nog een speen, wordt deze voornamelijk gebruikt als troost en ontstaat gewenning. Het wegnemen van de speen wordt dan een stuk lastiger. Advies is dan om in ieder geval het gebruik te beperken tot slapen. Vind je 12 maanden te vroeg, is het verstandig om in ieder geval voor het vijfde levensjaar te stoppen met de speen. Vanaf dit moment gaat je kind zijn melkgebit wisselen voor een volwassen gebit.

Wanneer je wilt stoppen met het gebruik van de speen kan je er natuurlijk voor kiezen dit ‘cold Turkey’ te doen. Maakt je kindje overdag veel gebruik van zijn speen en/of vind jij of je kindje dit een te grote stap kun je de speen ook in een paar stappen afbouwen.

• Geef de speen niet meer zomaar overdag, maar alleen in geval van een stresssituatie waarbij hij de speen echt nodig heeft om te kalmeren. Bij het slapen kun je de speen ook gewoon blijven geven.
• Geef de speen alleen nog om te slapen (overdag en nacht)
• Geef de speen alleen nog bij het slapen ’s avonds
• De speen gaat nu echt verdwijnen. Hiervoor kun je van alles bedenken. Geef de speen mee aan de speentjes fee, vervang hem door iets anders zoals bijvoorbeeld een knuffel, beloof een leuk cadeautje… Ben, zodra de speen weg is, consequent en laat hem weg. Het zal even doorbijten zijn in sommige gevallen, maar dan ben je er ook echt vanaf.

Hoe je het ook aanpakt, leg je kindje uit wat er gaat gebeuren, kies voor een rustige periode en maak er iets leuks van!

 Welke mogelijke voor- en nadelen zijn er bij het gebruik van een speen?

• Zoals reeds aangegeven, biedt een speen troost aan je kindje. Natuurlijk zijn er heel veel andere manieren om je kindje te troosten zoals wiegen, knuffelen, zingen etc. Helaas werken deze manieren niet altijd. Om jezelf even te ontlasten is het fijn om de speen te kunnen gebruiken als troostmiddel. Minder stress voor jou als ouder betekent ook minder stress voor je kindje.
• Uit verschillende onderzoeken is gebleken dat het gebruik van een speen tijdens het slapen de kans op wiegendood mogelijk verkleint.
• Wanneer je kindje moeite heeft met slapen kan een speen helpen om makkelijker in slaap te vallen. Nadeel is dan direct ook dat deze nodig is wanneer je kindje in de nacht wakker wordt om verder te slapen. Kinderen tot een maand of 8 zijn vaak niet in staat om zelf de speen weer in de mond te stoppen. Als ouder mag je hiervoor dan in de nacht opstaan om te helpen.
• Wanneer je kindje een extra zuigbehoefte heeft kan hij ook door op zijn duim te gaan zuigen voorzien in die extra behoefte. Zowel duim- als speen zuigen kan op de langere termijn gevolgen voor de stand van het volwassen gebit hebben. Voordeel van het gebruik van de speen is dat deze af te nemen is (let wel bij de ene is het peanuts en de andere een drama). Een duim kun je moeilijk weghalen wanneer het tijd is om met zuigen op de duim te stoppen.
• Heeft je kindje de speen een groot deel van de dag in zijn mond kan dit uiteindelijk gevolgen hebben voor de spraak van je kindje.

Dus of je nu wel of niet voor de speen kiest, is grotendeels afhankelijk van je kindje. Kies je voor het gebruik van de speen, zorg dan dat deze voornamelijk gebruikt wordt voor slapen en troosten. Dus niet de hele dag in de mond.
Ga je voor borstvoeding, zorg dat deze goed op gang is voordat je de speen introduceert.

Meer tips om je kindje goed te laten slapen:

Hoe laat je je kind makkelijker en sneller in slaap vallen

Natuurlijke bedtijd

Hoeveel slaap heeft je baby of peuter nu eigenlijk nodig?

Aangesloten bij de Nederlandse Beroepsvereniging voor KinderSlaapCoaches (nbksc)